نقاشی پشت شیشه
هنری است وارداتی
كه در دوره صفویه از اروپای شرقی و هندوچین وارد ایران شده است. این نوع
نقاشی برخلاف دیگر هنرهای وارداتی، بلافاصله بعد از ورود به كشور رنگ و
بویی بومی به خود گرفت. در آثاری كه با این تكنیك خلق شدهاند، كمتر با
نمونههای تقلیدی از كارهای مشابه غربی برخورد میكنیم
نقاش پشت شیشه کسی است که با مبانی
طراحی آشنایی داشته و بتواند انواع طرحهای منظره (طبیعت بیجان) و حیوانات و
پرندگان ، ابینه تاریخی و مینیاتور را روی شیشه ساده و مات شده و پلکسی
گلس منتقل کرده و از عهده نقاشی انواع طرحها پشت شیشه برآید.
روش
كار در نقاشی پشت شیشه با نقاشی روی بوم فرق دارد. در این روش قسمتهای
حساس پایانی در آغاز كار انجام میشود، یعنی به این صورت كه ابتدا جزئیات و
ظرایف كار و سپس به رنگهای اصلی و رنگآمیزی زمینه پرداخته میشود. در
نقاشی پشت شیشه علاوه بر رنگ استفاده از مواد تركیبی چون كاغذهای رنگی،
شبرنگ، نخ، الیاف ابریشم، چرم و... بهعنوان پركننده زمینه و گاهی طرح
اصلی در میان هنرمندان این شیوه متداول است. دومین تفاوت نقاشی پشت شیشه با
نقاشی روی بوم این است كه در نقاشی روی بوم اشتباهات را میتوان با رنگها
رفع كرد اما در نقاشی پشت شیشه رنگ اشتباه را با رنگ دیگر نمیتوان درست
كرد، بلكه باید رنگهای زدهشده را پاك و از نو شروع كرد. موضوعات و
طرحهای مورداستفاده نقاشی پشت شیشه در ایران عبارتند از: حاشیههای رنگی،
گل، گل و مرغ، صورتكشی یا شبیهكشی، روایات ملی ـ مذهبی، نقوش انسانی،
حیوانی، هندسی، تصاویر منظرهها و نوشتهها و خطوط قرآنی
منبع: کتاب صنایع دستی ایران/ فنی و حرفه ای/ محمد تقی آشوری
دراین نوع هنر فراگرفتن مراحل زیر برای یک نقاش پشت شیشه الزامی است:.
شناخت ابزار و وسایل مورد نیاز
2. استفاده از ابزار و مواد مناسب جهت نقاشی پشت شیشه
3. شناخت مبانی طراحی و کاربرد آن
4. شناخت نقطه، سطح و حجم و اصول اثرگذاری آن
. شناخت انواع پرسپکتیو یک نقطه ای، دو نقطه ای و کاربرد آنها
6. تهیه شیشه در ابعاد مورد نظر
7. تهیه و ساخت رنگ مورد نظر
8. جلا دادن شیشه و نوار کشی آن
9. انتخاب قلم و کاردک مناسب
10. شناخت پرسپکتیو و ترسیم آن
11. طریقه سایه زدن و جهت آنها
12. توجه به فصول در نقاشی منظره
13. طراحی چهره
14. نقاشی جزئیات قسمتهای مختلف طرح پشت شیشه
15. نقاشی پشت زمینه کار