مترجم سایت

ریس کل Join date : 2009-08-31

کهکشان هاي نامنظم
ايليا تيموري
یکی از انواع اصلی
کهکشان ها، عبارت است از کهکشان های بی نظم. ترکیب ستاره ای آنها عموما
مشابه کهکشان های مارپیچی است ولی در ساختارشان بازوهای مشخص وجود ندارد.
کهکشانهای نا منظم را به این علت چنین نامیده اند که هیچ گونه تقارن یا
ساختار مشخصی ندارند.

Iابرماژلان بزرگ کهکشان نامنظم نوع

آنها هسته واضحی هم ندارند، اما در صورت وجود، گاهی به شکل میله دیده می
شود. همه کهکشان های بی نظم دارای مقادیر زیادی ستاره جوان، گاز و غبار
هستند. خوشه های ستاره ای موجود در آنها، در مقایسه با یک کهکشان مارپیچی
که همان جمعیت کلی را دارد، بسیار زیاد است. وجه مشخصه یک کهکشان بی نظم
معمولی، جوانی آن است. بیشترین نور آنها، از تعداد زیادی ستاره جوان و
درخشان و ابرهای نورانی گسیل می شود. کهکشانهای بی نظم همانند کهکشانهای
مارپیچی ولی به دلایلی که تا کنون ناشناخته مانده است، بازوهای مارپیچی در
آنها شکل نمی گیرد. واقعیت این است که در برخی از آنها، چیزی شبیه به
بازوهای ابتدایی، بازوهای واپیچیده و یا بازوهایی که به طور جزئی شکل گرفته
اند، دیده می شود و از این رو گمان می رود که ارتباط نزدیکی بین کهکشان
های مارپیچی Sc و کهکشانهای بی نظم وجود داشته باشد.
این کهکشانها شامل دو نوع فرعی اند، کهکشان نامنظم I
که نمونه آن ابر ماژلانی بزرگ است و کهکشان نامنظم II که شبیه NGC۶۸۲۲ است،
کهکشان نامنظم I با ستارگان نوع O و B و نواحی هیدروژن یونیده (H II) ،
مشخص می شود، و چند نمونه آنها نشانه ای از بازوهای مارپیچی دارند. طبقه
بندی نامنظم II انواع کهکشانی گوناگون را در بر می گیرد، از جمله آنها که
گسیلهای غیر عادی، محتوای غبار غیرعادی، برهم کنشهای کشندی یا خصلت انفجاری
و فوران ماده با شدت زیاد، نشان می دهند (فوران ماده از این نوع کهکشان به
صورت رشته هایی است که از هسته به سوی خارج امتداد می یابند). این نوع
کهکشان ابری خاص را می توان به صورت کهکشان انفجاری نیز طبقه بندی کرد، که
از آن چندین نوع دیگر هم یافت می شود ( مانند M۸۷ ). در نوع II عمدتا
کهکشانها بی شکل اند و به ستارگان تفکیک نمی شوند. چنین کهکشانهایی با گرد و
غبار بین ستاره ای جذب خاصی را نشان می دهند و نشر گازی نیز توسط آنها
مشاهده شده. کهکشان M۸۲ یک کهکشان II است این کهکشان از آن جهت قابل توجه
است که مواد گرد وغباری به طور وسیع نور ستارگان را آنچنان می پوشانند که
منفجر شده به نظر می رسد.
لازم به ذکر است که همه کهکشانها با رده بندی ساده
هابل مطابقت ندارند، زیرا برخی از آنها بسیار عجیبند. دلایلی در دست است که
این کهکشانهای خاص با رویدادی شدید و ویران کننده انفجاری رو به رو هستند و
در نتیجه به آمیزه ای از ستاره، گاز و غبار تبذیل شده اند که قابل رده
بندی نیستند.

IIنوع NGC6822 کهکشان نامنظم

به طور کلی برای کهکشان های بی نظم می توان ویژگی های زیر را قائل بود :
قطر : ۱۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ سال نوری
جرم : ۷^۱۰ تا ۹^۱۰ جرم خورشیدی
درخشندگی : خورشید * ۷^۱۰
غبار : ۲ تا ۵ درصد
گاز (خنثی) : ۱۰ تا ۱۳ درصد
انواع ستارگان : جوان (آبی)

ریس کل Join date : 2009-08-31

آشنايي با درخش ايريديوم

اغلب ما از تعداد زياد ماهواره هايي كه يكي دو ساعت
بعد از غروب خورشيد و يا پيش از طلوع آن ديده مي شوند مطلعيم. امروزه از
ميان تقريباً 8000 ماهواره در حال گردش به دور زمين تعداد 400 عدد از آنها
با چشم غير مسلح قابل رؤيت هستند. شاتل هاي فضايي آمريكا معمولاً پرنورتر
(به روشني مشتري در قدر 5/2- ) هستند . اما آنها هميشه در حال گردش نيستند.
بسياري از ماهواره هايي كه ديده مي شوند مراحل پاياني مأموريت خود را طي
مي كنند. آنها در حال دورانند و در نتيجه درخشندگيشان با تغيير مقطع عرضي
قابل رؤيت آنها تغيير مي كند. گهگاهي شاهد درخشندگي هاي پرنورتري هستيم كه
حاصل انعكاس نور خورشيد از يك سطح آينه مانند (مثل صفحات خورشيدي يك
ماهواره ) است. محاسبات نشان مي دهند كه يك متر مربع از يك سطح آينه اي شده
در فاصله 1000 كيلومتر بايد شبيه ستاره اي با قدر 7- به نظر برسد. وقايعي
كه بدانها اشاره شد غير قابل پيش بيني هستند زيرا موقعيت دقيق ماهواره و يا
صفحات خورشيدي به دلايلي مختلف (امنيتي و غيره) افشا نمي شود. اما اين
وضعيت با پرتاب ماهواره هايي توسط شركت ايريديوم كه عمليات آماده سازي آنها
در ژوئن سال 1998 به پايان رسيد دگرگون شده است . پس از آنكه اين ماهواره
ها درخشش هاي بسيار پرنوري (در حد قدر 8-) در نقاط مختلف آسمان ايجاد
كردند، به زودي مورد توجه راصدان آماتور قرار گرفتند

اصطلاحات نجومی 1793-1

سيستم ماهواره اي ايريديوم متشكل از 66 ماهواره فعال و
11 عدد ماهواره غير فعال يدكي است كه همگي در مدار هاي پاييني (در حدود
780Km)به دور زمين مي چرخند. آنها براي پشتيباني از سيستم تلفن هاي همراه
در سطوح حرفه اي و صنعتي استفاده مي شوند و قادرند هر تلفن همراه در سراسر
دنيا را كه از سيستم ايريديوم استفاده مي كند به هر نقطه ديگري متصل كنند.
پوشش اين نوع ماهواره ها به قدري كامل است كه نقاطي با نام نقاط كور كه در
آن نتوان سيگنالي را دريافت و يا ارسال كرد وجود ندارد. اين سيستم بدين
دليل ايريديوم خوانده مي شود كه عنصر ايريديوم در جدول تناوبي داراي عدد
اتمي به شماره تعداد ماهواره هاي موجود در اين سيستم است. هر سيستم
ايريديوم مجهز به سه آنتن آلومينيومي براق است كه بازتابنده بسيار قوي نور
خورشيد هستند . هنگامي كه در وضعيتي مناسب نور خورشيد از روي يكي از آنتن
ها به سطح زمين ميرسد ، به دليل مشخص بودن مسيرهاي مداري و جهت ماهواره پيش
بيني اينكه انعكاس نور خورشيد به كدام نقطه زمين برمي خورد امكان پذير است
.

اگر شما در چنين مكاني ايستاده باشيد و به طرف ماهواره
نگاه كنيد يك نقطه ستاره مانند متحرك با نور ضعيف را خواهيد ديد كه نورش
ناگهان به شكل يك درخشش تابناك در مي آيد. اينچنين درخششي مي تواند تا 30
مرتبه نوراني تر از سياره اي همچون زهره باشد كه بغير از ماه و خورشيد
پرنور ترين شيء موجود در آسمان است. اينكه نورانيت اين درخشش تا چه اندازه
اي خواهد بود به موقعيت شما نسبت به مركز بازتابش بستگي دارد. شما ميتوانيد
براي دانستن آنكه چه موقع و كجا به آسمان نگاه كنيد تا يك درخشش ايريديوم
را مشاهده نماييد به جداول موجود در بخش ايريديوم وب سايت مراجعه كنيد. از
آنجايي كه تعداد زيادي ماهواره در سيستم ايريديوم وجود دارند و هر كدام از
ماهواره ها هم داراي سه آنتن بازتابنده هستند، اينچنين تابش هايي بسيار
متداول است. به طور معمول در يك هفته مي توانيم انتظار داشته باشيم كه به
طور متوسط شاهد 6 درخشش و يا بيشتر باشيم كه غالباً در صبح زود و يا اول
غروب روي مي دهند. شايد اين موضوع براي شما جالب باشد كه معمولاً غالب اين
درخشش ها در اول صبح و غروب و نه در نيمه شب اتفاق مي افتند. دليلش اين
واقعيت است كه ماهواره ها تنها هنگامي مي درخشند كه در داخل سايه زمين واقع
نشوند. بنابراين خورشيد نبايد به مقدار زيادي زير سطح افق باشد. بعضي از
اين تابش ها مي توانند بقدري درخشان شوند كه حتي در روشنايي روز هم قابل
مشاهده باشند. اين درخشش ها در هر جاي زمين بين 5 تا 20 ثانيه طول مي كشند.
اما شما قادريد كه اين ماهواره ها را قبل از درخشششان پيدا كنيد و تا مدتي
بعد از درخشش هم رديابي كنيد. بنابراين كل زمان مشاهدات شما مي تواند تا
يك دقيقه هم طول بكشد. نورانيت درخشان ترين آنها مي تواند بسيار شگفت انگيز
باشد .در موارد نادري مشاهده شده كه برخي از آنها از اجسام اطراف روي زمين
سايه انداخته اند. حتي بعضي ها مدعي شده اند كه در شب مي توانستند زير نور
آنها روزنامه بخوانند.

منبع :/cph-theory.persiangig.ir

ریس کل Join date : 2009-08-31

واحدهای اندازه گیری زمان

قبل از بیان واحدهای زمان اصطلاح
زاویه ساعتی را معرفی می‌کنیم. برای هر ستاره بر روی کره آسمان می‌توان نصف
النهاری را در نظر گرفت که به آن دایره ساعتی آن ستاره می‌گویند. همچنین
برای هر ناظر در هر مکان می‌توان نصف النهاری بر کره آسمان
در نظر گرفت که درست از سمت الرأس آن ناظر می‌گذرد و به آن نصف النهار
مکان ناظر می‌گوییم.حال زاویه‌ای که بین دایره ساعتی هر ستاره در هر زمان
با نصف النهار مکان ناظر ایجاد می‌شود، زاویه ساعتی آن ستاره می‌گویند.
زاویه ساعتی را بر حسب واحدهای زمان می‌سنجند. مثلاً وقتی ستاره‌ای 15 درجه
به سمت غرب نصف النهار مکان ناظر دیده شود، می‌گوییم این ستاره یک ساعت
قبل بر نصف النهار مکان ناظر قرار داشته است. تفاوت زاویه ساعتی و زاویه
بعد در این است که زاویه بعد همواره برای تمام ناظرها یکسان است، در حالی
که زاویه ساعتی یک ستاره در هر زمان معین به طول جغرافیایی ناظر بستگی دارد
و برای ناظرهای مختلف متفاوت است.

اصطلاحات نجومی Revolution

روز نجومی

روز نجومی برابر است با مدت زمان بین
دو عبور متوالی یک ستاره از نصف النهار مکان یک ناظر و به عبارتی دیگر
برابر با زاویه ساعتی یک ستاره در یک دور کامل گردش زمین به دور محور خودش. اختر شناسان بطور قرار دادی زاویه ساعتی نقطه اعتدال بهاری را بر کره آسمان برابر با یک روز نجومی محلی معرفی کرده‌اند.

روز خورشیدی

روز خورشیدی برابر است با مدت زمان بین دو عبور متوالی خورشید
از نصف النهار مکان یک ناظر و به عبارتی دیگر روز خورشیدی برابر با زاویه
ساعتی خورشید در یک دور گردش کامل زمین به دور محور خودش است. بنا به قرار
داد یک روز خورشیدی برابر با 24 ساعت اختیار شده است. با اندکی دقت می‌توان
دریافت که روز نجومی کوتاهتر از روز خورشیدی است و هرگاه روز خورشیدی
برابر با 24 ساعت باشد، روز نجومی برابر با 23 ساعت و 56 دقیقه و 3 ثانیه
است.

علت کوتاهتر بودن روز نجومی از روز خورشیدی این است که زمین علاوه بر چرخش
به دور خود دارای حرکت انتقالی نیز می‌باشد، بنابراین بواسطه حرکت زمین در
امتداد مدارش حین چرخشش به دور محور خود جهت قرار گرفتن آن به سمت خورشید
از یک روز به روز بعد اندکی تغییر می‌کند. یعنی پس از یک دور چرخش کامل
زمین به دور محورش خورشید هنوز به نصف النهار مکان ناظر نرسیده و به منظور
آنکه ظهر شود زمین باید دقیقاٌ روبروی خورشید قرار گیرد، اما به دلیل حرکت
انتقالی زمین به اندازه زاویه آلفا از یک روز تا روز بعد لازم است زمین
برای روبرو شدن با خورشید به اندازه همین زاویه آلفا به دور محور خود گردش
کند. زاویه آلفا تقریباٌ برابر با یک درجه است. اگر هر 360 درجه را 24 ساعت
بدانیم، پس هر یک درجه معادل 4 دقیقه می‌باشد، در نتیجه هر روز خورشیدی 4
دقیقه از روز نجومی بیشتر است.

زمان متوسط خورشیدی

مدار زمین به دور خورشید دایره نیست.
فاصله زمین از خورشید در طول یک سال ثابت نمی‌ماند، به همین دلیل سرعت
گردش زمین به دور خورشید نیز ثابت نیست. یعنی سرعت حرکت مداری زمین
زمانی که زمین به خورشید نزدیکتر است، بیشتر از زمانی است که زمین به
خورشید دورتر است. در نتیجه طول روز خورشیدی در ایام مختلف سال یکسان نیست.
برای آنکه طول روز ثابتی برای اندازه گیری زمان داشته باشیم به جای خورشید
حقیقی از خورشید متوسط استفاده می‌کنند. خورشید متوسط بر خلاف خورشید
حقیقی که روی دایرة البروج حرکت می‌کند یک نقطه فرضی است که بر روی استوای سماوی جابجا می‌شود و سرعت ظاهری آن در طول سال ثابت است.

روز اول بهار خورشید حقیقی و خورشید متوسط هر دو بر نقطه اعتدال بهاری قرار
می‌گیرند. با گذشت زمان خورشید حقیقی بر روی دایرة البروج و خورشید متوسط
بر روی استوای سماوی جابجا می‌شوند. سرعت حرکت خورشید حقیقی با توجه به
مکان مداری خود کندتر و تندتر می‌شود و از خورشید متوسط عقب یا جلو
می‌افتد. بنا به قرار داد مدت زمان معین دو عبور متوالی خورشید متوسط از
نصف النهار مکان ، شبانه روز متوسط خورشیدی نامیده می‌شود. مدت
شبانه روز متوسط خورشیدی در تمام ایام سال یکسان است، در حالی که طول روز
خورشید حقیقی گاه کمتر و گاه بیشتر از طول روزخورشید متوسط است.

لحظه‌ای که خورشید حقیقی در نصف النهار مکان دیده می‌شود ظهر حقیقی یا ظهر
شرعی گفته می‌شود و لحظه‌ای که خورشید متوسط بر نصف النهار مکان دیده
می‌شود ظهر متوسط نامیده می‌شود. تفاوت ظهر حقیقی و ظهر متوسط تعدیل زمان
نامیده می‌شود. تعدیل زمان در طول سال بین منفی 16 تا مثبت 16دقیقه تغییر
می‌کند، یعنی در طول سال ظهر شرعی از ظهر متوسط حداکثر 16 دقیقه جلو یا عقب
می‌افتد.

اصطلاحات نجومی Show_image

زمان جهانی Universal Time

زمانی که بر مبنای روز متوسط خورشیدی
تنظیم شده و در آن نصف النهار گرینویچ انگلستان به عنوان مبدأ اندازه گیری
زاویه ساعتی خورشید متوسط می‌باشد و مبدأ روز به جای ظهر نیمه شب است. پس:
زمان جهانی برابر با زاویه ساعتی خورشید متوسط نسبت به نصف النهار مبدأ به
اضافه 12 ساعت است.

زمان رسمی

اگر زاویه ساعتی خورشید معیار اندازه گیری زمان باشد هر مکان بنا به طول جغرافیائیش زمان خاص خود را دارد که زمان متوسط محلی
نامیده می‌شود. به ازای هر 15 درجه اختلاف طول جغرافیایی در دو مکان ،
زمان متوسط محلی یک ساعت تغییر می‌کند. مثلاٌ وقتی در گرینویچ ظهر است، در
مکانی واقع در 15 درجه شرقی گرینویچ یک ساعت از ظهر گذشته است. برای سهولت
در کار تبدیل ساعتهای مناطق مختلف ، بنا به قرار دادی بین المللی زمین به
24 قاچ مساوی تقسیم شده است و عرض هر قاچ 15 درجه یا یک ساعت است و به این
قاچها ، قاچهای ساعتی گفته می‌شود. اولین قاچ ساعتی بین طول جغرافیایی 7.5
درجه غربی تا 7.5 درجه شرقی یعنی دو طرف نصف النهار مبدأ می‌باشد. تمامی
ساکنین این منطقه از زمان جهانی استفاده می‌کنند. ایران بین ناحیه (قاچ)
سوم و چهارم است، پس ساعت رسمی ایران 3.5 ساعت جلوتر از زمان جهانی است.

ریس کل Join date : 2009-08-31

بيگ كرونچ (مهر مبش) (big crunch)
بيگ كرونچ (مهر مبش) يك نظريه است. بعضي
از دانشمندان بر اين باورند كه اين اتفاقي است كه مي‌تواند در يك جهان بسته
بيفتد. جهان از رشد متوقف شده، شروع به كوچك شدن مي‌كند. كم كم تمام مواد و
تشعشعات جهان در يك نقطه طي يك برخورد بزرگ به نام بيگ كرونچ (مهرمبش) به
گرد هم مي‌آيند. اين عمل برخلاف بيگ بنگ (مهبانگ) خواهد بود. بعضي از دانشمندان معتقدند كه بعد از بيگ كرونچ (مهرمبش) احتمال يك بيگ بنگ (مهبانگ) ديگر وجود دارد.

باد خورشیدی(solar wind)
باد خورشیدی، توصیف جریان ذرات است که خورشید به طرف
بیرون می وزد. این ذرات از تاج خورشیدی سرچشمه می گیرند. لایه گازهای داغ
که تاج خورشیدی را تشکیل می دهند، هر چه سطح خورشید دورتر می شوند، رقیق تر
می گردند. کشش گرانشی خورشید قادر به نگه داشتن ذرات آنها نیست و آنها را
تبدیل به باد خورشیدی می شوند. ذرات موجود در باد خورشیدی، دارای سرعتی حدود 500 کیلومتر در ثانیه در هنگام رسیدن به زمین می باشند.

برج خورشیدی(solar tower)برج
خورشیدی نوعی تلسکوپ است. این تلسکوپ برای مطالعۀ خورشید طراحی گردیده
است. دانشمندان برای به دست آوردند یک تصویر خوب از خورشید، به فاصلۀ زیادی
بین عدسی یا آینه یک تلسکوپ و نقطه ای که یک تصویر در آن کانونی می شود،
نیاز دارند. لایه های جو در سطح زمین به قدری ناخالصی دارند که مانع به دست
آوردن تصاویر شفاف می گردند. دانشمندان برای رفع این مشکل برجهایی می
سازند که مانند تلسکوپهای عظیم الجثه عمل می کند.
یک برج خورشیدی در رصدخانه ساکرامنتوپیک در نیومکزیکو وجود دارد.

بر ساووشی ها(perseids)
بر ساووشی ها نام یک رگبار شهابی هستند. بر ساووشی ها در هر
ماه اوت مشاهده می گردند. این رگبار اکثراً حوالی 12 اوت فعال است. به نظر
می رسد منشأ بر ساووشی ها در صورت فلکی بر ساووش باشد. بر ساووشی ها
بهترین و درخشان ترین رگبارهای شهابی هستند.
بر ساووشی ها می توانند شامل حدود 65 شهاب در هر ساعت باشند.

ریس کل Join date : 2009-08-31

سال نوری (Light year - LY)

واحد اندازه گیری فواصل نجومی که
برابر است با مسافت طی شده توسط پرتوهای نور یا هرگونه تابش الکترومغناطیسی
در طول یک سال خورشیدی(برابربا365.24219روز).

از آنجاییکه نور با سرعت سیصد هزار کیلومتر در
ثانیه حرکت می کند یک سال نوری برابر با9.4607 میلیون میلیون کیلومتر
است.این مسافت همچنین با 0.3066 پارسک و63240 واحد نجومی نیز برابر است.برای بیان فواصل بین ستارگان وکهکشانها از این واحد استفاده می شود .

بدلیل بزرگ بودن برای بیان فواصل بین سیارات از این واحد استفاده نمی شود بلکه از واحد نجومی استفاده می شود.برای مثال فاصله نزدیکترین ستاره تا خورشید کهکشان آندرومدا 2.4 میلیون سال نوری است.

جالب است بدانید فاصله ماه تا زمین تنها ۳/۱ ثانیه (ثانیه نوری) وفاصله خورشید تا
زمین نیز در حدود ۵۰۰ ثانیه است.درضمن بسیاری از مردم به دلیل وجود کلمه
سال به اشتباه تصور می کنند که سال نوری یک واحد بزرگ زمان است.

مترجم سایت

حدیث روز

ابزار آپلود

اصطلاحات نجومی